-الحمدلله رب‌العالمین و الصلاة و السلام علی سیدالأنبیاء  و المرسلین.

أغوذ بالله من‌الشیطن الرجیم: رب اشرح لی صدری. و یسر لی أمری. واحلل عقدة من لسانی. یفقهوا قولی. (طه:۲۵-۲۸)

-تشریف آوری شما بزرگان، استادان، فرهنگیان، دانشجویان گرانقدر و عزیز را به این برنامه خوش آمدید می‌گویم.

–در سالیاد شهادت قهرمان ملی کشور، هفته‌ی شهید و عاشوری قرارداریم. به این مناسبت به روح تمام شهدای کشور درود می‌فرستم و یاد و خاطره‌ی آنان را گرامی می‌دارم.

-از رییس دانشگاه کابل آقای فاروقی، آقای سانچارکی، آقای محمدناطقی و دوست فرهیخته‌ام آقای حشمت‌الله رادفر به خاطر سخنان ارزنده و عالمانه شان در باره کتاب شهید احمدشاه مسعود تشکر و قدردانی می‌کنم.

-کتاب در دسترس شما قراردارد. درباره‌ی کتاب، بخش‌های مختلف کتاب و محتوی و … سخنرانان حرف زدند. به این دلیل در باره محتوای کتاب حرف نمی‌زنم و قضاوت را به شما می‌گذارم.

-اما در باره نیاز به این کار و این‌که ما چرا به مطالعه زندگی شخصیت‌های کلیدی و دوران‌ساز شکل دهنده مرحله‌ی پسابی‌جایی در افغانستان نیاز داریم کوتاه و مختصر کلماتی به عرض می‌رسانم.

من در بحث‌ها و نوشته‌هایم مدعی‌ام که بعد از بی‌جایی‌های بنیادین پس از ۱۹۷۰ در افغانستان٬ روایت رسمی٬‌ نظم نمادین استوار براین روایت و تسلط انحصارگرا و غیر دموکراتیک این روایت مختل گردیده و افغانستان در مرحله‌ی بحران هژمونیک قراردارد. در پی این تحولات٬ گروه‌های سرکوب شده٬ روایت‌های به حاشیه رانده شده و حرف‌های ناگفته دوباره ظهور کرده‌اند و برنامه‌ها سیاسی و ادعاهای خود را برای هویت یابی و حضور مجدد استوار بر این روایت‌های جدید مطرح کرده‌اند.

این جریان‌ها نه تنها گفتمان رسمی را به چالش می‌کشند٬‌ بل‌که خواهان استعمارزدایی و بازنویسی مجدد کلان روایت این سرزمین اند تا زمینه برای یک روایت فراگیر فراهم گردد. من همچنان در بحث‌ها و نوشته‌هایم مدعی‌ هستم که بحران هژمونیک در مرحله‌ی پسابی‌جایی باعث جدال‌های شدید میان گروه‌های متخاصم گردیده است و این جدال‌های آشتی‌ناپذیر خصومت‌‌آمیز استوار بر قاعده‌ی «دوست و دشمن» در مرحله‌ی بحران هژمونیک در افغانستان میان گروه‌های متخاصم کشور را بی‌ثبات و روند سیاسی را تهدید می‌کند.

نقش شهید احمدشاه مسعود و ده‌ها شخصیت‌ مبارز دیگر که نمی‌توانم در این بحث کوتاه به آن‌ها بپردازم در شکل‌گیری این مرحله بنیادین و حیاتی است. تلاش‌ها  ومبارزات رهای بخش این چهره‌ها و احمدشاه مسعود به عنون دال‌ مرکزی این مبارازت رهای بخش بود که زمینه و شرایط را برای سوژه‌های در اسارت یک چشم‌انداز یا در اسارت یک تصویر فراهم ساخت تا توان خودگردانی٬ خود‌آیینی، استقلال و خود فهمی یابند و با رهای از اسارت برای آزادی، حق‌خودبیانگری، حقوق شهروندی، مساوات و برابری مبارزه نمایند.

من در نوشته‌هایم برای خنثی ساختن این تنش در سطح داخلی و پایه‌گذاری سنگ بنیاد همکاری‌های  منطقه‌ای٬ نظریه‌ی حوزه‌ي مشترک تمدنی را به عنوان دال‌ تهی یا دال مرکزی و گزینه‌ی مناسب و معقول برای عبور از جدال‌های آشتی‌ناپذیر خصومت‌آمیز به جدال رقابتی‌کثرتگرا پیشنهاد کرده‌ام.

این‌که چگونه این بی‌جایی و تزلزل در افغانستان شکل گرفت و چگونه ما وارد مرحله‌ی بحران هژمونیک گردیدیم جای مکث و تأمل دارد. با توجه به مبناهای نظری نظریه‌ی گفتمان، تزلزل و بی‌جایی به دلیل حوادث بی‌جاکننده یا برگشت مازادمعنی به حوزه‌ی گفتمانی در پی‌تحولات و تغییرات بی‌جاکننده شکل می‌گیرد.

درهم شکستن هژمونی روایت انحصارگرا و غیر دموکراتیک و عبور از آن به روایت فراگیر و دموکراتیک در مرحله‌ی پسابی‌جایی و جدال و تخاصم موجود برای برگشت به گذشته و حرکت به پیش میان این دو گروه یکی از تحولات بنیادین و قابل تأمل در مرحله کنونی است.

گفتمان کثرتگرای فراگیر دموکراتیک که در مرحله‌ی پسابی‌جایی و بحران هژمونیک شکل‌گرفته‌٬ گفتمان رسمی را به چالش می‌کشد و چشم‌انداز تازه‌، فراگیر و دموکراتیک‌تری ارایه می‌کند. این گفتمان برعکس گفتمان انحصارگرا، آینده‌نگر، همه‌شمول و استوار بر ارزش‌های حقوق‌بشری، حقوق شهروندی و رفاه و آسایش برای همگان بدون تبعیض و انحصار است.

نقش شهید احمدشاه مسعود و ده‌ها شخصیت‌ مبارز دیگر که نمی‌توانم در این بحث کوتاه به آن‌ها بپردازم در شکل‌گیری این مرحله بنیادین و حیاتی است. تلاش‌ها  ومبارزات رهای بخش این چهره‌ها و احمدشاه مسعود به عنون دال‌ مرکزی این مبارازت رهای بخش بود که زمینه و شرایط را برای سوژه‌های در اسارت یک چشم‌انداز یا در اسارت یک تصویر فراهم ساخت تا توان خودگردانی٬ خود‌آیینی، استقلال و خود فهمی یابند و با رهای از اسارت برای آزادی، حق‌خودبیانگری، حقوق شهروندی، مساوات و برابری مبارزه نمایند.

از این منظر و چشم‌انداز جایگاه احمدشاه مسعود در تاریخ مبارزات و تلاش‌های رهای بخش ما برای دست‌یابی به آزادی، عدالت و برابری برجسته و تعیین کننده است. به همین دلیل ما نیاز به تدوین تاریخ مبارزات و تلاش‌های او و دیگر مبارزان داریم تا به مثابه‌ی متکای فکری-معنوی برای ادامه‌ی مبارزه عمل کند و به همین دلیل ما در هر مرحله‌یی به بازتولید و بازتعریف دیدگاه‌ها و مبارزات احمدشاه مسعود و ده‌ها مبارز دیگر نیازداریم.

من به این دلایل و به خاطر عشق و علاقه‌یی که به شخصیت احمدشاه مسعود داریم این کتاب را تدوین کردم.

در بخش اخیر سخنانم از آقای یما جمشید امیری، آقای عصمت‌الله احراری و عبدالملک مبارز که مرا در ویرایش، انتخاب اشعار و صفحه‌آرایی و نهایی سازی کتاب همکاری کردند تشکر و قدردانی می‌کنم.

از انتشارات عازم و مسوولین این انتشارات نیز به خاطر نشر به موقع کتاب تشکر و سپاس‌گزاری می‌کنم.

 

 

هم‌رسانی: می‌توانید این مطلب را به دیگران برسانید